Library / Periode

• Ephrem, Les murs s'affichent. 200 affiches de la Belle Epoque au Musée d'Ixelles, Brussel, 2004.
  Info: www.destandaard.be / www.destandaard.be
  FR; 128 pp; soft cover
  
  
• V. Pouillard, C'est du belge. Dit is Belgisch. The history of Advertising in Belgium, Brussel, 2004.
  Info: www.ulb.ac.be
  NL+FR+ENG; 206 pp; hard cover
  
  
• J. Mercier en K. Scheerlinck, Made in Belgium. Un siècle d'affiches belges, Tournai, 2003.
  Dit boek brengt het verhaal van bijzondere Belgische affiches voor een 40-tal uitzonderlijke merken : Côte d'Or, Sabena, Spa, Union March, Zwarte Kat, Ca-va-seul, Godiva, Delhaize, Gevaert, Lutti, Englebert, Minerva, ... Zowel het bedrijf of commercieel product als het affiche worden in een vlot leesbare stijl becommentarieerd. Als extra volgt nog een beknopte historiek van de Belgische affichekunst.
  FR; 120 pp; hard cover; € 25,00 + verzendkosten
  
  
• J. Valcke e.a., Komt dat zien! Over vormgeving en reclame, Brussel, 2002.
  NL+FR; 216 pp; hard cover
  
  
• N. Walch e.a., Als Ik Kan. Redding van 41 affiches uit de Belle Epoque, Brussel, 1998.
  Verzorgd uitgegeven publicatie van Nicole Walch naar aanleiding van een tentoonstelling waar de resultaten gepresenteerd werden van een restauratiecampagne van affiches uit het Prentenkabinet van de Koninklijke Bibliotheek Albert I. 20 blz. inleiding en 20 blz. catalogus, 2 gescheiden (?) bibliografieën, 25 kleurillustraties. De geselecteerde stukken behoren zonder uitzondering tot de top van onze époque affichekunst. Er zitten geen verrassingen tussen.
  De Franstalige uitgave heet Pour l'art.
  NL/FR; 48 pp; soft cover; € 15,00 + verzendkosten
  
  
• R. Lucas en K. Scheerlinck, Affichekunst (Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen, 33, 1995, 3).
  Een goede twintig jaar na de eerste retrospectieve over Belgische affichekunst werd opnieuw een balans opgemaakt van de affichekunst in dit land. Daarbij werd rekening gehouden met de studies van de laatste jaren: zowel regionaal, thematisch als naar specifieke ontwerpers toe was die verdiept. Op 40 blz., in drie chronologisch geordende hoofdstukken, worden de belangrijkste tendensen toegelicht. De evolutie wordt beschreven tegen de achtergrond van belangwekkende internationale ontwikkelingen in de affichekunst. 57 werken worden getoond, vele in kleur. 20 ervan werden nooit eerder gepubliceerd. In de marge wordt ook de inhoud en werking van de 9 belangrijkste openbare affichecollecties in Vlaanderen en Brussel besproken.
  NL; 42 pp; soft cover; € 5,00 + verzendkosten
  
  
• J. Block, Homage to Brussels. The art of Belgian posters 1895 1915, New Jersey, 1992.
  Zonder de minste twijfel levert Block de meest waardevolle bijdrage tot de studie van de beginjaren van de Belgische affichekunst. Ze concentreert zich daarbij vooral op Brussel, toentertijd het centrum van de avant-garde in dit land. Block toont geen nieuw (niet voorheen gepubliceerd) werk maar voert in haar analyse en argumentatie waardevolle bronnen aan. Ze legt het netwerk van verbanden bloot en komt zo tot een synthese die we bij andere auteurs over het Brusselse art nouveau affiche moeten missen.
  De publicatie begeleidde een tentoonstelling in musea van New Jersey en New York. De aanleiding vormde de aankoop door het Jane Voorhees Zimmerli Art Museum van een 50-tal werken uit de gerenommeerde collectie van Wittamer De Camps. De hoger beschreven inleiding bedraagt 15 blz.; 58 affiches worden becommentarieerd en in zwart wit (sommige ook in kleur) afgebeeld; een lijst van 83 noten, twee lijsten van telkens 3 blz. bibliografie zitten wat ongelukkig over de publicatie verspreid.
  ENG; 122 pp; soft cover
  
  
• Y. Oostens-Wittamer, Fin de siècle. Combaz, Jo, Livemont. De verzameling L. Wittamer - De Camps, Brussel, 1991.
  Ingekorte en licht bijgewerkte versie van de catalogus van Wittamers rondreizende époque- affichtentoonstelling van de jaren '70. Deze publicatie in kleur oogt erg mooi maar biedt inhoudelijk niets nieuws, alsof het afficheonderzoek in 20 jaar tijd niets opgeleverd had?
  NL/FR; 88 pp; soft cover
  
  
• J.-P. Duchesne, L'affiche en Belgique. Art et pouvoir, Brussel, 1989.
  De publicatie dient zich aan als een synthesewerk over het Belgische affiche. Dit keer geen opsommende beschrijvingen of biografieën, wel essays over de relatie tot de klant, de weergave van het object, het ontstaan van de publiciteitsagentschappen (hier werd zeker in een lacune voorzien), het wijzigende profiel van de ontwerper en zo meer. Basis voor deze uitgave vormde de doctoraatsthesis van Duchesne in 1986. Het daarbij obligate stevige bronnenonderzoek vormt dan ook de sterkste kant van dit boek: 10 blz. bibliografische verwijzingen en 423 voetnoten met betrekking tot 100 jaar afficheproductie in België. Het veertigtal kleurafbeeldingen en de 100 zwart-wit illustraties bevatten weinig nieuws. Daarmee is ook de zwakke schakel blootgelegd. Ons inziens was de tijd nog niet rijp voor een synthesewerk. In 1986 was er nog onvoldoende diepteonderzoek verricht (op de socialistische propagandavoering en sommige aspecten van het art nouveau-affiche na); de afficheproductie was veel rijker gediversifieerd dan wat daarvan in de eigentijdse publicaties gekomen is. De uitmuntende literatuurstudie had dan ook gepaard dienen te gaan met nieuw onderzoek in archieven van drukkerijen, ontwerpers, verenigingen, instellingen.
  FR; 150 pp; hard cover
  
  
• Affiches "Belle Epoque-2". Keuze uit de verzamelingen van het Museum Vleeshuis, Antwerpen, 1981.
  Gestimuleerd door het grandioze succes van de eerste Vleeshuis-affichetentoonstelling brengt men in 1981 een vervolg. De catalogus oogt veeleer als een brochure zonder illustraties, met voor 303 affiches enkel de technische fiche. De uitgave wordt ontsierd door verscheidene fouten op het vlak van datering en auteurschap.
  NL; 28 pp; soft cover; € 5,00 + verzendkosten
  
  
• Affiches belges. Belgische affiches, o.l.v. Ph. Minguet, Brussel, 1981.
  NL+FR; 124 pp; hard cover
  
  
• De affiche als kunstvorm in België 1900-1980, met inleiding van P. Baudson, Brussel, 1980.
  Naar aanleiding van de 150ste verjaardag van België beleefden we een hausse van tentoonstellingen met affiches over ons culturele, commerciële of politieke verleden.
  10 blz. inleiding bieden een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in 100 jaar.
  152 duidelijk afgebeelde affiches (46 in kleur) met beknopte technische fiche: vele ervan werden voor het eerst getoond! Een tweede sterk punt vormen de biografieën en bibliografie. Voor de eerste maal vinden we over zoveel Belgische reclamegrafici, niet enkel uit de periode van de eeuwwisseling, informatie of verwijzingen samengebundeld.
  NL/FR; 152 pp; soft cover, € 15,00 + verzendkosten.
  
  
  
• A. Weill e.a., L'affiche en Belgique 1880-1980, Paris, 1980.
  Deze retrospectieve in het gerenommeerde Musée de l'Affiche van Parijs werd zowat de "sacralisatie" van de Belgische affichekunst.
  De periode van de eeuwwisseling was vertegenwoordigd met 54 affiches (alle afgebeeld, sommige in kleur), waaronder enkele nieuwe ontdekkingen uit de collectie van het organiserende Parijse museum zelf. Internationaal affiche-expert en toenmalig museumconservator Alain Weill pleegde in 4 blz. een inleiding op deze belangrijke periode maar toont zich erg schatplichtig aan Demeure de Beaumont.
  Het hoofdstuk "interbellum" brengt 33 affiches. Dank zij het inschakelen van een specialist in genoemde periode, Norbert Poulain, gaf de selectie een rijker geschakeerd beeld van de afficheproductie te zien. Ook zijn introductie (mét verwijzingen) leverde nieuwe namen van afficheontwerpers en een juister inzicht in het naast elkaar bestaan van zoveel verschillende strekkingen op.
  Pierre Baudson, verbonden aan het Museum van Moderne Kunst te Brussel, blijft de onbetwiste kenner van het hedendaagse affiche: hij brengt 47 Belgische creaties samen (waarvan het grootste deel getoond was in Brussel 1975 of 1980).
  10 blz. biografieën en bibliografie maken van deze uitgave het meest bruikbare referentiewerk over het onderwerp tot dan toe.
  FR; 124 pp; soft cover; € 15,00 + verzendkosten
  
  
• Affiches "Belle Epoque". Keuze uit de verzamelingen van het Museum Vleeshuis, Antwerpen, 1979.
  Nederlandstalige catalogus van de grote expo die het Museum Vleeshuis aan haar kwalitatief en kwantitatief hoogstaand fonds van époque-affiches wijdde. Na een inleiding (10 blz.) volgen 171 geïllustreerde nummers (voornamelijk zwart-wit afgebeeld), een korte biografie van elke kunstenaar en een erg magere bibliografie. De gebreken: geen enkele voetnoot of verwijzing naar archiefbronnen, onvolledige biografische nota's of dateringen. Sterkte: voor het eerst werd een fractie van de rijke (inter)nationale collectie ontsloten, voor het eerst werden andere Antwerpse stukken gepresenteerd dan de enkele die we kenden uit publicaties als die van Demeure de Beaumont en epigonen.
  NL; 104 pp; soft cover; € 30,00 + verzendkosten
  
  
• P. Baudson, Van beeld tot grafiek, Brussel, 1975.
  Inspelend op de hernieuwde belangstelling voor het medium van het artistieke beeldaffiche, en vooruitlopend op de retrospectieve van belle époque-affiches later op het jaar in de Koninklijke Bibliotheek, pakken de Koninklijke Musea van Schone Kunsten in Brussel uit met een expositie van 'moderne' Belgische affichekunst. Alle belangrijke ontwerpersnamen zijn vertegenwoordigd, samen goed voor zo'n 129 affiches. Op één na leefden toen nog alle ontwerpers! Behalve een geboortejaar wordt geen biografische informatie verstrekt.
  Het is dan ook een bescheiden catalogus met 18 afbeeldingen in zwart-wit en een inleiding van 7 pagina's.
  NL/FR; 60 pp; soft cover; € 10,00 + verzendkosten
  
  
• Y. Oostens-Wittamer, De Belgische affiche 1900, Brussel, 1975.
  Aan de Koninklijke Bibliotheek Albert I te Brussel komt de eer toe de allereerste art nouveau - affichetentoonstelling in België georganiseerd te hebben. Betekenisvol is het feit dat de Albertina affiches uit de collectie-Wittamer toonde, hoewel het zelf in het Prentenkabinet over een erg waardevol fonds reclamegrafiek beschikte. De catalogus van 1975 is een nieuwe versie van hoger genoemde buitenlandse publicatie(s): 159 affiches, de meeste in zwart wit afgebeeld, alle van commentaar voorzien. Daarin focust men eerder op de historiek van het gepromote product (tentoonstelling,...) dan op de gehanteerde stijl. De waarde van dit eerste boekwerk zit ontegensprekelijk in het samenbrengen van zoveel biografische gegevens én het tonen van uitzonderlijke (voor)ontwerpen naast de uitgevoerde affiches.
  NL/FR; 260 pp; soft cover
  
  
• Y. Oostens - Wittamer, Art nouveau. Affiches belges. Projets et dessins 1892-1914, Warschau, 1973 e.a.
  Eind jaren '60, begin jaren '70 ontstond als reactie op het modernisme een hernieuwde belangstelling voor de creatieve uitingen van het einde van de negentiende eeuw. Na decennia lang verguisd te zijn, wordt de art nouveau herontdekt. Het artistieke beeldaffiche, als een van de krachtigste uitdrukkingen van die stijl, mag zich in de interesse zowel van privépersonen als publieke musea, verheugen.
  De eerste collectie die ontsloten en aan het grote publiek getoond werd, was die van de Brusselse familie Wittamer De Camps. In 1970 '72 was ze in diverse instituten in de Verenigde Staten te bewonderen, in 1973 in Polen, in 1974 '75 in Groot-Brittannië.
  
  
• The Poster e.a.
  Ook Belgische tijdschriften als L' art moderne (Brussel), Art et critique (Luik), De Violier (Antwerpen) besteedden aandacht aan de affichekunst. Onze ontwerpers passeerden ook de revue in buitenlandse gespecialiseerde bladen. L' estampe et l' affiche (Fr.), The Poster (Eng.) en Emporium (It.) waren het meest toonaangevend.
  
  
• M. Bauwens e.a., Les affiches étrangères illustrées, Parijs, 1897.
  Rond dezelfde tijd als De Beaumonts publicatie verscheen dit internationale overzicht van Maurice Bauwens, met daarin een hoofdstuk aan de Belgische affichekunst gewijd. Armand Rassenfosse tekende het boekomslag.
  
• Jean Louis Sponsel, Das moderne Plakat, Dresden, 1897.
  Het hoofdstuk "Belgien" loopt van p. 112 tot 140, behandelt de belangrijkste vertegenwoordigers van het époque-affiche, geeft vele illustraties van werken, net als 7 buitentekstplaten in lithografie.
  
• Alexandre Demeure de Beaumont, L' affiche illustrée: L' affiche Belge, Toulouse, 1897.
  In mei 1896 organiseerde Alexandre Demeure de Beaumont in Toulouse de eerste tentoonstelling, gewijd aan het Belgische affiche. In november van dat jaar beëindigde hij zijn manuscript van het allereerste standaardwerk. In 1897 verscheen l' Affiche Belge in twee volumes.
  Volume 1 bevat een kritisch essay (96 blz.), biografieën van 33 ontwerpers en een beknopte bibliografie. Volume 2 omvat illustraties (affiches, kunstenaarsportretten), verspreid over 56 blz. De Beaumont hanteert een regionale classificatie: Brussel enerzijds, Antwerpen, Gent en Mons anderzijds, tenslotte Luik. Met deze publicatie had het Belgische affiche haar plaats verworven, en het was een ereplaats.
  FR; 135 pp; soft cover; € 150,00 + verzendkosten