 |
 |
 |
OOK GIJ HOORT BIJ ONS!DUITSE PROPAGANDA OP OORLOGSAFFICHESIn het Stedelijk Museum Hoogstraten loopt een tentoonstelling van propaganda-affiches uit de Tweede Wereldoorlog. Deze worden aangevuld met unieke foto's van het arbeidskamp van de Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen (VAVV) in Maxburg (Meer).Er bestaan beslist private collecties van dit soort propagandabiljetten maar voor een stedelijke instelling is het een niet voor de hand liggend tentoonstellingsthema. De Hoogstraatse oorlogsburgemeester Gommers en zijn bestuur kregen deze affiches tijdens de oorlogsjaren toegezonden van de Duitse bezetter. Gedurende meer dan zestig jaar bleven de affiches bewaard op het stadhuis. Niemand was nog op de hoogte van het bestaan van de affiches tot ze vorig jaar werden herontdekt. De affiches worden nu eenmalig getoond aan het grote publiek. Recent werd wetenschappelijk onderzoek verricht naar de impact van de Duitse bezetter op de filmaffiches die hier te lande gemaakt werden. Maar de impact op het culturele, commerciële of propaganda-affiche is nog niet uitgespit. We hebben weet van een aantal sterke Belgische ontwerpers die door hun werk en bepaalde (soms effectieve, soms vermeende) sympathieën na 1945 een tijdlang uit hun burgerrechten ontzet werden. Sommigen ondertekenden met een pseudoniem als 'Germaan', 'Ferbey' of 'O.P.M.'. Anderen, zoals Frans Van Immerseel, gebruikten volop hun naam. Drukkerijen traden op onder eigen of valse naam. Het AMVC-Letterenhuis in Antwerpen bezit een vrij grote verzameling van Duitsgezinde propaganda-affiches. Hoewel de tentoonstelling in het noordelijke Hoogstraten de aanleiding kon vormen, wordt dit (belangrijke) aspect van de ontstaanscontext niet uitgevlooid... voer voor een nieuwe masterverhandeling wellicht? De nazi's, die in 1933 in Duitsland aan de macht waren gekomen, maakten veelvuldig gebruik van propaganda. Met woord en beeld probeerden ze de harten en gedachten van de mensen voor zich te winnen. Dit nam nog toe vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog in 1939 bij de inval van Duitsland in Polen. Het ministerie van propaganda, onder leiding van Jozef Goebbels, controleerde de media, kunst, literatuur door middel van film- en radio-uitzendingen, massademonstraties en ook affiches. Verschillende thema's kwamen aan bod in deze affiches, bedoeld om de inwoners in de bezette gebieden te manipuleren. In de eerste plaats werden de affiches gebruikt om mensen te werven voor de Nieuwe Orde. De Duitse mannen die dienden in het leger veroorzaakten een tekort aan werkkrachten in de oorlogsindustrie. Langs deze weg riepen de Duitsers jongemannen uit de bezette gebieden op om tegen 'gunstige' voorwaarden in Duitsland te komen werken. Eerst gebeurde dit op vrijwillige basis. Later - vanaf eind 1942 - werd de verplichte tewerkstelling ingevoerd en werden mannen onder dwang naar Duitsland gevoerd om te gaan werken. Vanaf 1941 verscheen ook een nieuw thema in de propaganda. Duitsland riep vanaf dan op om aan zijn zijde te strijden tegen het "bolsjewistische" gevaar. Ze wilden de bevolking informeren over de - naar hun mening - internationale samenzwering tegen de Germaanse cultuur. Naast de propaganda voor de eigen ideologie was er dus ook duidelijk sprake van propaganda tegen de geallieerden en de Sovjet-Unie. Praktisch Stedelijk Museum Hoogstraten 18 maart 2012 tot en met 24 juni 2012. Open van woensdag tot en met zondag van 14.00u tot 17.00u. Toegang gratis. Adres en contact: Begijnhof 9, tel. 03 314 65 88 E-mail: museum@hoogstraten.be. Info (NL): museum.hoogstraten.be |
||